معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري توضيح داد: در هواپيماي توپولف 154 كه از ناوگان هواپيمايي كشور خارج شد، پس از آنكه خطر مورد شناسايي قرار گرفت، شدت يافت و به دنبال آن با تواتر مواجه شد به ريسك تبديل شد و در صورت عدم حذف آن از ناوگان هوايي كشور به سانحه‌هاي دوباره‌ مي‌انجاميد.

حبيبي‌احزون توضيح داد: پس از سانحه توپولف 154 شركت هواپيمايي كاسپين در قزوين نوار، پارامتر‌هاي موتور (fdr) به شدت آسيب ديده بود و حدود 3 متر زير زمين در محل حادثه دفن شده بود؛ بالأخره نوار مكالمه خلبان و نوار پارامتر‌هاي موتور هر دو پيدا شد كه به دليل آسيب‌ديدگي جدي براي بازخواني به مركز رسيدگي سانحه كشور روسيه ارسال شد.

وي افزود: در اين كشور نوارها به وسيله بخار و اتوكشي ترميم شد و پس از عكس‌برداري ديجيتالي و شبيه‌سازي، صداها استخراج شد؛ همچنين قطعات هواپيما نيز مورد بررسي دقيق قرار گرفت.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري توضيح داد: اطلاعات پارامتر‌هاي موتور (fdr) و مكالمات خلبان (cvr ) به ما كمك كردند كه دليل بروز سانحه را در فضاي سه بعدي پياده كنيم.

حبيبي‌احزون با بيان اينكه 11 گروه بررسي سانحه سازمان هواپيمايي به بررسي ابعاد مختلف اين حادثه پرداختند، تصريح كرد: پيش از آنكه گزارش نهايي علت وقوع اين حادثه اعلام شود، توپولف‌هاي 154 از سوي سازمان زمينگير شدند كه اين زمينگيري قطعاً منافع عده‌اي را نيز به خطر انداخت.

وي توضيح داد: پس از آنكه پارامتر‌هاي موتور (fdr)، مكالمات برج مراقبت و مكالمات خلبان (cvr ) در كنار هم قرار گرفتند، وضعيت پايداري در فضا، تمامي حركت هواپيما، فرمان‌هاي خلبان قبل از سانحه، نوع مكالمات و از اين قبيل به دقت مورد بررسي قرار گرفت و دليل بروز حادثه مشخص شد.

 جدا شدن يك قطعه از ديسك كمپرسور موتور شماره يك توپولف كاسپين

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري خاطرنشان كرد: جدا شدن يك قطعه از ديسك كمپرسور كم‌فشار (LPC) موتور شماره يك توپولف كاسپين و برخورد آن قطعه با بدنه هواپيما و لوله‌هاي سوخت هيدروليكي، موجب از كار افتادن اين لوله‌هاي سوخت و آتش‌سوزي در انتهاي هواپيما مي‌شود.

حبيبي‌احزون تصريح كرد: اين ديسك از جنس استيل و تيتانيوم و فولاد آبديده است، عمليات حرارتي ويژه‌اي روي آن انجام مي‌شود زيرا نيازمند استحكام بسيار بالايي است.

حبيبي‌احزون اذعان داشت: به دنبال گسيختن ناگهاني ديسك فلايت كنترل پايداري هواپيما از دست مي‌رود و هواپيما سقوط مي‌كند.

وي توضيح داد: هر قطعه‌اي كه روي هواپيما سوار مي‌شود بايد حتماً توسط طراح محاسبات ترموديناميكي روي آن انجام شود و پس از آن زمان انقضاي تاريخ فعاليت آن قطعه نيز مشخص شود.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري توضيح داد: همچنين مدت زمان احتمالي وقوع خرابي قطعه نيز با 10 الي 20 درصد كاهش زماني، كمتر اعلام مي‌شود تا بدون ريسك در موعد مقرر آن قطعه تعويض يا تعمير شود و پرواز ايمن صورت گيرد.

وي ضمن بيان اينكه هر قطعه‌اي كه روي هواپيما نصب مي‌شود مدت زمان عملكرد و فعاليت مشخص دارد، ادامه داد: زوال تدريجي قطعات كاملاً قابل اندازه‌گيري و مشخص است و قطعات تأثير مستقيمي روي ايمني پرواز دارد.

حبيبي‌احزون اذعان داشت: ديسك موردنظر كه به بروز سانحه در توپولف 154 كاسپين انجاميد تأثير بسزايي روي ايمني پرواز داشت؛ روس‌ها بدان دليل كه نمي‌توانند در طراحي كامل، زمان خرابي موتور و قطعه را اعلام كنند در مورد اين هواپيما اعلام كرده بودند كه به عنوان مثال بهره‌بردار هر 4 هزار ساعت پرواز كل موتور را كنار گذارد زيرا سيستم روس‌ها با سيستم غربي‌ها متفاوت است.

وي افزود: طراح به هيچ عنوان پيش‌بيني نكرده بود كه ممكن است قطعه مذكور زودتر از زمان پيش‌بيني شده معيوب شود؛ طراح بايد پيش‌بيني كند كه هواي ورودي كه با قطعه برخورد مي‌كند در چه شرايطي است و احتمال خوردگي‌هاي قطعه نيز بايد توسط طراحي پيش‌بيني شود، اما آنچه كه از سوي طراح كشور سازنده روسيه براي اورهال اين هواپيما اعلام شده بود اين بود كه قطعه مذكور 4 هزار ساعت كار مي‌كند.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري اذعان داشت: دانش طراحي قطعه بسيار پيچيده است و سازمان هواپيمايي كشور سازنده هواپيما مسئول ابلاغ جدول تعمير و نگهداري هواپيما از سوي طراح به بهره‌برداران است.

 عدم پاسخگويي طراح روسي و سازمان هواپيمايي روسيه

وي خاطرنشان كرد: سازمان هواپيمايي كشوري روسيه و طراح بايد پاسخگو و مسئول در زمان بروز سانحه باشد اما پس از وقوع حادثه توپولف قزوين هيچ پاسخي از سوي سازمان هواپيمايي كشوري روسيه به ايران ارايه نشد و هنوز اين سازمان و طراح توپولف به ايران اعلام نكرده است كه به چه دليل قبل از مورد مقرر اين اتفاق براي قطعه مذكور رخ داده است.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري با اشاره به اينكه از سوي سازمان هواپيمايي ايران چندين مكاتبه در اين باره براي مشخص شدن علت بروز مشكل براي قطعه مذكور توپولف كاسپين قبل از اتمام مدت زمان پروازي آن انجام شده است، اذعان داشت: پس از سانحه مذكور رئيس كميسيون بررسي سانحه روسيه به ايران آمد و تنها صحبتش در اين باره اين بود كه «اين مشكل پيش‌بيني نشده بود، بالاخره اين اتفاق رخ داده است از اين به بعد بايد اين مشكل برطرف شود».

 دستورالعمل بهره‌برداري هواپيما فقط از سوي طراح اعلام مي‌شود

حبيبي‌احزون توضيح داد: سازمان هواپيمايي كشور بهره‌بردار مجاز نيست راجع به طراحي و تعميرات هواپيما صحبت كند بلكه دستورالعمل تعميرات آن از سوي طراح و سازمان هواپيمايي كشور سازنده ابلاغ مي‌شود.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري توضيح داد: پس از سانحه توپولف قزوين سازمان هواپيمايي ايران به عنوان مسئول پيگير اين موضوع شد، اما پاسخي دريافت نكرد كه همين امر به الزام زمينگيري توپولف‌هاي 154 انجاميد.

وي اذعان داشت: روسيه در پاسخ به اين سؤال كه چرا اين مشكل پيش آمده است اعلام كرده به عنوان مثال «اگر تا اين لحظه هر 150 ساعت تست‌هاي غيرمخرب را روي توپولف انجام مي‌داديد، از اين پس مدت‌زمان اين تست ‌هاي غيرمخرب را به هر 6 ساعت تغيير دهيد» ؛ يعني به صورت تلويحي به ما گفتند اين موتور‌ها مشكل دارد شما تست‌هاي خود را هر 6 ساعت انجام دهيد.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري افزود: حال فرض كنيد اگر يك خطاي انساني در اين تست‌هايي كه هر 6 ساعت يك بار بايد انجام ‌شود، صورت گيرد اين اشتباه به فاجعه مي‌انجاميد.

وي ضمن بيان اينكه براي مقابله با بروز سانحه، ريسك‌ها شناسايي و توپولف از ناوگان هوايي كشوري خارج شد، اذعان داشت: تمامي قوانين و مقررات سازمان هواپيمايي كشوري كنترل كننده و نظارت‌ كننده است.

 سازمان هواپيمايي مسئول اعمال قوانين و ناظر اجراي قانون است

حبيبي‌احزون افزود: پس از آنكه طي 2 سال گذشته سوانح متعدد هوايي در ناوگان هوايي كشور رخ داد، سازمان هواپيمايي كشوري خود وارد عمل شد، خطر را شناسايي، مهار و كم كرد.

وي افزود: يكي از دلايلي كه سافا قصد داشت با ايران برخورد كند اين بود كه مي‌پرسيد چرا چرخ‌هاي لند‌ينگ فوكر در ايران مي‌شكند، چرا توپولف مي‌افتد، به چه دليل ايلوشن به ديوار برخورد مي‌كند؛ شايد نظارت سازمان وجود ندارد كه ما بايد ثابت مي‌كرديم كه سازمان ناظر خوبي است. در بازرسي‌ها ما توانستيم آدرس نگراني‌ها را به اتحاديه اروپا دهيم و به آنها بگوييم كه قطعاً با موانع برخورد مي‌كنيم.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري افزود: سازمان هواپيمايي كشوري با ورود قوانين جديد موجب شد اتحاديه اروپا اجازه دهد كه هواپيماهاي ما در شب عيد در آسمان اروپا پرواز كند.

 اشتباه طراح توپولف در بروز سانجه كاسپين كاملاً روشن شد

حبيبي‌احزون افزود: دفتر طراحي روس نتوانسته بود پيش‌بيني كند كه اتفاق مذكور (شكستن ديسك) در زمان غيرمشخص رخ مي‌دهد در واقع روسيه در توان ريشه‌يابي اشكال و حل اشكال توپولف 154 سرمايه‌گذاري نكرد.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري با بيان اينكه توليد توپولف 154 از سال 1997 ميلادي متوقف شد، افزود: در هواپيماهاي شرقي و روسي اعلام مي‌شود كه به عنوان مثال هواپيما مي‌تواند تا 100 هزار ساعت پرواز كند كه در هواپيماهاي غربي زمان كاملا متفاوت است.

 ايران 140 استاندارد‌هاي لازم را از سازمان هواپيمايي كسب كرد

وي ضمن اشاره به اينكه هواپيماهاي ايران 140 استاندارد‌هاي لازم را از سازمان هواپيمايي كشوري كسب كرده‌اند، اظهار داشت: در حال حاضر 4 فروند آنتونوف 140 در مسير اصفهان پرواز مسافرين دارد اين هواپيماها 52 نفره است كه در راستاي كاهش وزن آن، به 30 نفره تغيري پيدا كرده است.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري افزود: ايران 140 مزيت مناسبي در تيك آف دارند و تحت نظارت كامل دفتر طراحي ساخت سازمان هستند.

وي با اشاره به اينكه «هسا» نيز روي اين هواپيما مطالعات كارشناسي انجام مي‌دهد، اذعان داشت: هسا بهره‌بردار اين هواپيما است كه تائيديه اوليه پرواز ايران 140 را از سازمان هواپيمايي كشور گرفت.

حبيبي‌احزون با بيان اينكه 12 فروند هواپيماي ايران 140 در خط توليد وجود دارد، گفت: 3 فروند از اين هواپيما در اختيار نيروي انتظامي و 4 فروند آن در اختيار هسا‌ايرلاين است كه پرواز مسافري انجام مي‌دهند.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري افزود: در آنتونف 141 اگر كنترل هدايت به طرز مطلوبي انجام شود قابليت اطمينان و پرواز ايمن وجود دارد. در واقع زماني كه زمان متوقف است قابليت ايمني صد در صد است اما به محض حركت زمان قابليت اطمينان كاهش مي‌يابد.

 عدم صدور مجوز براي تأسيس ايرلاين‌هاي غيرتخصصي

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري با اشاره به اينكه در بحث تكنيكي مانع ورود شركت‌هايي كه ساختار سازماني مناسبي براي تبديل شدن به ايرلاين ندارند، شده‌ايم اذعان داشت: براي هيچ ايرلايني بدون داشتن دانش هوانوردي مجوز صادر نمي‌كنيم.سازمان هواپيمايي كشوري كاري جز تعريف مقررات و پياده كردن آن ندارد؛ سازمان نقش نظارتي و حاكميتي دارد.

وي اذعان داشت: براي پي بردن به نرخ سوانح در دنيا بايد شاخص ايمني، هدف ايمني و ابزار رسيدن به ايمني داشت؛ در هر 100 هزار ساعت پرواز بايد نيم كشته و در هر برنامه 5 ساله، 25 صدم كشته داشته باشيم.

معاون استاندارد‌ پرواز سازمان هواپيمايي كشوري افزود: ناوگان هواي ايران فعلاً در وضعيت كاهش خطاها است و سال آينده در مرحله دوم خطاها را متوقف مي‌كنيم و در مرحله سوم خطاها را ريشه‌كن مي‌كنيم.

در 24 تيرماه سال گذشته يك فروند توپولف 154 مربوط به شركت هواپيمايي كاسپين در حوالي روستاي فارسيان قزوين سقوط كرد و هر 168 نفر مسافر و كرو پروازي اين سانحه جان باختند.